کوددهی درختان میوه با آغاز فصل رویشی

کوددهی درختان میوه با آغاز فصل رویشی از اهمیت بسیاری در افزایش محصول باغات برخوردار است. پیش از این در مقاله “ازاهمیت تغذیه درختان در فصل پاییز چه می دانید؟” از اهمیت تغذیه درختان میوه در فصل پاییز و زمستان صحبت شد و به پایه گذاری سنگ بنای محصول سال بعد با تغذیه و کوددهی پاییزه اشاره گردید. زیرا کوددهی در این فصول تعداد جوانه های گل ساز و نیز وجود جوانه های درشت تر و سالم تر را تضمین می کند. که این امر نوید محصولی پربار و با کیفیت را در سال زراعی بعدی می دهد.

در این مقاله سعی داریم به اهمیت و نیز معرفی کودهای مهم در اوایل فصل رویشی بپردازیم. در اواخر فصل زمستان و همراه با گرم شدن هوا، درختان میوه از خواب و دوره فعالیت کم خارج شده و آماده آغاز فصل رشدی جدید و فعالیت می شوند.  این زمان برای داشتن محصولی بهتر و با کیفیت تر نیاز است تا درختان میوه از تغذیه کمکی بهره ببرند. زیرا در این مرحله جوانه های گل ساز و شاخه ساز متورم و باز می شوند. هر گونه تغییر در سرنوشت این جوانه ها می تواند محصول آن سال و سال بعدی زراعی را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو اهمیت کودددهی به درختان میوه در اواخر زمستان آشکار می شود.

اهمیت کود دهی درختان میوه با آغاز فصل رویشی

قبل از اینکه درخت وارد دوره باردهی بشود، باید تعادل بین نیازهای غذایی درخت با موجودی خاک وجود داشته باشد. بهترین زمان برای برقراری این تعادل، کوددهی در اواخر فصل زمستان است. در این زمان، درختان از خواب زمستانه بیدار می شوند و در نتیجه کوددهی کمک می کند تا موجودی قابل دسترس درختان  سریع تر تامین شود.

نوع کود مورد استفاده در این زمان اعم از کود آلی و کود شیمیایی نیز بسیار اهمیت دارد. سرعت تجزیه کودهای مختلف با هم تفاوت داشته و در نتیجه لازم است براساس موجودی خاک، بهترین کود برای اوایل فصل رویشی انتخاب شود.

اما نکته مهم در تغذیه درختان میوه این است که بهتر است هر گونه تغذیه خاک با کودها، آزمایش عناصر خاک انجام شود. تا کمبود های خاک با توجه به نیاز تغذیه ای درختان موجود در باغ آشکار شود. می توانید مقداری از خاک را آزمایش کنید تا دریابید که چه میزان مواد مغذی در آن وجود دارد. میزان PH خاک را اندازه بگیرید pH. خاک باید بین ۶ تا ۶٫۵ باشد. خاک هایی که در میزان pH آنها بین این محدوده نباشد، نیاز به کود دارند.

رایج ترین سوال در بین باغداران این است که در اواخر فصل زمستان از چه کودی استفاده کنیم؟

عمدتا باغداران در این زمان به سراغ کود های دامی می روند. لذا بهتر است که در اواخر فصل زمستان از کود دامی پوسیده به ویژه کود گوسفندی استفاده گردد. هرگز نباید از کود دامی نپوسیده استفاده کرد زیرا اگر از کود دامی نپوسیده استفاده شود فرآیند تجزیه در خاک گرمای زیادی تولید می کند. این گرما از وارد شدن ریشه گیاه به داخل لایه کود جلوگیری می کند. همچنین، در کود حيواني تازه مقدار کربن نسبت به ازت خيلي زيادتر است. از این رو خاک اطراف ریشه منبع ازت باکتری ها قرار می گیرد. کود حیوانی نپوسیده حاوی میکرو ارگانیزم های بیماری زا می باشد. کود های حیوانی تازه به ویژه کود گوسفندی حاوی بذر علف هرز هستند.

از سوی دیگر، کود دامی پوسیده تمام نیازهای درختان میوه را برای آغاز فصل رویشی خوب تامین نمی کند و نیاز است برای تامین بهتر عناصر مغذی درختان میوه به آنها از کود شیمیایی نیز بهره برد.  در بین کودهای شیمیایی کودهای کامل به سبب دارا بودن عناصر مغذی ماکرو و میکرو در کنار هم بسیاری از نیازهای تغذیه ای درختان میوه را مرتفع می سازند. کود کامل NPK ترکیب پیچیده ای از سه عنصراصلی نیتروژن،فسفر، پتاسیم به همراه عناصر ضروری ریز مغذی و آمینو اسیدهاست. این عناصر برای رشد مناسب تمام بخش های مختلف درختان میوه لازم و ضروری هستند.

بنابراین توصیه کارشناسان برای بهره برداری از مزایای هر دو کود آلی و شیمیایی و کاهش ریسک تغذیه ای درختان میوه به خصوص در باغات تجاری، استفاده همزمان هر دو کود به صورت تلفیقی است.

روش مناسب کوددهی در اواخر زمستان و آغاز فصل رویشی چیست؟

در اواخر فصل زمستان کوددهی را بیشتر به صورت چالکود انجام می دهند. در این روش نزدیک ریشه درخت چاله هایی حفر می کنند. بعد از پر کردن چاله ها بهتر است یک دور آبیاری نیز انجام شود. این روش کود دادن نسبت به پخش سطحی مزایایی بیشتری دارد. در این روش بسته به اندازه درخت تعدادی چاله در دور درخت حفر کرده و کود های مورد نظر شیمیایی همراه با کود های حیوانی کاملا پوسیده شده پر می شود.

همچنین با باز شدن جوانه ها و تشکیل غنچه ها و نیز اولین برگ ها و بافت های رویشی در فصل بهار کودددهی به صورت محلول پاشی بر اندام های هوایی و نیز کودددهی همراه با آب آبیاری توصیه می شود که بر حسب هر نوع درخت متفاوت است.

با توجه به نیازهای مختلف درختان میوه در زیر نحوه و مقادیر کوددهی برای برخی از درختان میوه در اواخر زمستان و اوایل فصل بهار در زیر ذکر می گردد.

انگور

انگور یکی از محصولات باغی بوده که نیازمند تغذیه و مراقبت های خاص خود می باشد تا در زمان برداشت محصولی با کیفیت و مرغوب تولید شود. کوددهی زمستانه انگور به صورت چالکود و در اواخر زمستان و خواب گیاه انجام می شود. بسته به سن درخت تعدادی چاله با قطر ۵۰-۳۰ و به عمق ۴۰-۳۰ سانتی متر در قسمت سایه انداز درخت ایجاد کنید. باید دقت شود که حتما چاله های حفر شده در مسیر عبور آب ایجاد شوند.

چاله ها را با مخلوطی از کود های شیمیایی و آلی پر کنید. بسته به سن درخت انگور 200-300 گرم کود کامل 00-18-44 و یا کود کامل 10-52-10 را مخلوط با کود پوسیده دامی درون چالکود ریخته و با خاک بپوشانید. سپس آبیاری نمایید. این کودها با تقویت سیستم ریشه ای انگور در اوایل فصل رشد موجب افزایش بنیه انگور خواهند شد. در ادامه پس از گلدهی و با ته سنجاقی شدن حبه های خوشه های انگور، محلول پاشی درختان با کود کامل 20-20-20 و یا کود کامل 36-12-12 به میزان 1-2 کیلوگرم در هر هزار لیتر مفید خواهد بود. این کودها با افزایش انرژی درخت و تامین انرژی جوانه ها در هنگام باز شدن باعث افزایش مقدار گلدهی و جلوگیری از سال آوری و عدم ریزش گل ها خواهد شد.

درختان دانه دار

در درختان دانه دار همچون سیب و گلابی اول رویش برگ ها از جوانه ها مشاهده می شود و پس از آن گلدهی آغاز می شود. لذا اهمیت تغذیه ای در دسترس این نوع درختان برای فتوسنتزی بهتر و در نتیجه گلدهی و محصول بیشتر در اواخر زمستان آشکار می گردد. برای تحقق این امر در اواخر زمستان چالکودی به قطر سایه انداز درخت ایجاد کنید. سپس بسته به سن درخت 200-300 گرم کود کامل 10-10-10 و یا کود کامل 10-52-10 را مخلوط با کود پوسیده دامی درون چالکود ریخته و با خاک بپوشانید. سپس آبیاری نمایید.

با آغاز فصل بهار، از زمان تورم جوانه تا گلدهی می توان با آب آبیاری کود کامل 20-20-20 را با آب آبیاری به میزان 15 کیلوگرم در هکتار برای تامین نیازهای درختان میوه دانه دار مصرف نمود. مزیت استفاده از کودهای کامل در وجود مواد ریز مغذی بر، مس، آهن و روی موجود در آنهاست که موجب می شود در گلدهی و آغاز میوه دهی موجب جلوگیری از ریزش گل ها و افزایش باردهی درخت گردد. همچنین این کودها در سیستم آبیاری رسوب نمی کند و موجب گرفتگی نازل ها در سیستم های آبیاری قطره ای و بارانی نخواهد شد.

درختان میوه هسته دار

در درختان میوه هسته دار برخلاف درختان میوه دانه دار، ابتدا جوانه های گل باز می شوند و شکوفه دهی قبل از رویش برگ ها رخ می دهد. در این درختان علاوه بر تغذیه در اواخر زمستان با کود کامل 10-10-10 و یا کود کامل 10-52-10 به شرح ذکر شده در قبل، پس از ریزش گلبرگ ها، تغذیه درختان میوه با محلول پاشی با کودهای فروت ست و یا کود کامل 20-20-20 به میزان 1-2 کیلوگرم در هر هزار لیتر صورت گیرد. زیرا عناصر ریزمغذی موجود در کودهای کامل موجب افزایش محصول و تشکیل میوه بیشتر و با کیفیت تر خواهد شد.

خرمالو

درخت خرمالو از جمله درختانی است که به کوددهی و تغذیه خاصی نیاز ندارد. اما اگر خاک از لحاظ شیمیایی ضعیف باشد آن وقت است که باید به فکر چاره جویی افتاد. برای درخت خرمالو در زمستان می توان از کود های شیمیایی به نسبت  20-20-20 استفاده کرد. بهترین روش استفاده از این کود برای این گیاه پخش کردن کود پای درخت می باشد.

انار

استفاده از کود برای درخت انار بسیار مهم است. اما موضوع مهم در میان باغداران این است که زمان مصرف، مقدار مصرف و کود های مورد نیاز گیاه به طور دقیق چگونه هستند. بهترین زمان برای کوددهی درخت انار در نیمه های اسفند ماه و به صورت چالکود می باشد.

برنامه کودی انار در این زمان باعث افزایش باردهی و افزایش کیفیت و اندازه محصول می شود. مقدار و نوع کود برای هر درخت متنوع بوده و نیازمند آزمون برگ و خاک می باشد. 200  -300 گرم کود کامل 20-20-20 و یا کود کامل 10-52-10 را با کود پوسیده دامی مخلوط کنید. درون چالکود ریخته و با خاک بپوشانید. سپس آبیاری نمایید.

در مرحله قبل از گلدهی و پس از باز شدن برگ ها، به منظور تامین تمامی عناصر و مواد مورد نیازدرخت  برای جوانه زنی و گلدهی مناسب و طبیعتا به دنبال آن تولید میوه های سالم و جلوگیری از هرگونه تنش  بهتر است از کود کامل 20-20-20 استفاده شود.

گردو

کرم خراط یکی از خسارت­زا ترین آفات در گردو بوده که آسیب فراوانی به درخت و محصول می زند و از مشکلات عمده ای است که باغداران با آن مواجه هستند. برای آن که محصولی با کیفیت و سالم داشته باشید قطعا نیاز به مراقبت تغذیه و برنامه کود دهی گردو دارید.با این حال رعایت نکات تغذیه ای درختان گردو مانند چالکود کردن در اواخر زمستان و تقویت گیاه به کاهش بسیار خسارت کمک می کند.

پس برای آن که محصولی با کیفیت و سالم داشته باشید قطعا نیاز به مراقبت تغذیه و برنامه کود دهی گردو دارید. 200  -300 گرم کود کامل 20-20-20 و یا کود کامل 10-52-10 را مخلوط با کود پوسیده دامی درون چالکود ریخته و با خاک بپوشاند. سپس آبیاری نمایید. پس از آن کاربرد محلول پاشی یا همراه با آب آبیاری کود کامل 00-44-18 پیش از باز شدن گل ها در باردهی درخت نقش مهمی را ایفا می کند. پس از گلدهی محلول پاشی کود کامل 20-20-20 به صورت 2-3 کیلوگرم در هر هزار لیتر موجب افزایش باردهی میوه، پایداری و تثبیت آنها خواهد شد.