درخت گلابی، از کاشت و نگهداری سلطان میوه‌ها چه می دانید؟

 
گُلابی با نام علمیsp. Pyrus درختی گلدار از رده دولپه‌ای‌ها است. این درخت از خانواده گلسرخیان و از زیر خانواده سیب(Maloideae)  می‌باشد. بیش از هشتصد گونه برای جنس گلابی معرفی شده است. منشا گلابی را آسیای غربی و اروپای شرقی و برخی از منابع کوه های البرز ایران معرفی کرده اند. گلابی درختی برگریز می‌باشد که در شرایط آب وهوایی مناطق سرد جهان، جایی که زمستان‌های سرد باعث برطرف شدن نیاز سرمایی زمستان آن می‌شود قابل پرورش و کشت است.

میوه گلابی میوه ای  به رنگ سبز یا زرد رنگ، آبدار و مخروطی شکل است که دارای طعمی خوش و معطر است. از اسامی دیگر گلابی می توان به شاه میوه یا آمرود هم اشاره کرد. گلابی پس از سیب مهم ترین میوه دانه دار دنیا و ایران محسوب می شود. گلابی را در زبان عربی سَفرجَل یا عَرمُوط و در زبان انگلیسی Pear می گویند. گونه های مختلف گلابی طعم های گوناگون از ترش تا شیرین دارند . این میوه حاوی ویتامین های E و C ، کلسیم ، آهن، منیزیم و روی است. از خواص میوه کلابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود جذب مواد غذایی
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• کاهش فشار خون
• افزایش گردش خون
• پیشگیری از ابتلا به سرطان
• افزایش تراکم استخوان
• حمایت از سلامت سیستم عصبی
• کمک به توانایی‌های شناختی
• رفع التهابات بدن

خصوصیات گیاهشناسی درخت گلابی

ريشه درخت گلابي عميق است. برگ‌هاي آن صاف و دندانه‌دار مي‌باشد. گل‌هاي گلابي سفيد مايل به صورتي و بصورت خوشه‌اي است. ميوه درخت گلابي مخروطي شكل، گوشتدار، شـيرين و يا ترش و شيرين است و از لحاظ گياه‌شناسي پوم (Pome) نامیده می شود و جزء ميوه‌هاي كاذب محسوب می گردد. ميـوه گلابي معمولي عمر انباري كوتاهي دارد. به همين سبب معمولاً قبل از رسيدگی كامل میوه برداشت می گردد تا راحت تر به بازار رسانده شود.

درخت گلابی در برابر سرما از سیب حساس تر است. گل های گلابی در بهار کمی زودتر از سیب باز می شوند. به همین دلیل بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار می گیرند. در تابستان، گیاه گلابی گرما را بیشتر از سیب تحمل می کند. میزان محصول در باغ های معمولی به 45 تن در هکتار می رسد. تعداد ارقام گلابی موجود در ایران حدود 120 نوع است. از مهمترین ارقام گلابی کشت شده در ایران می توان به ارقام زیر اشاره کرد:

گلابی درگزی، گلابی اسپادانا، گلابی وحشی، گلابی نطنز، گلابی کوشیا، گلابی شاه میوه، گلابی آنجو، گلابی مصری و گلابی بیروتی

نیازهای اکولوژیک درخت گلابی

نور و دما:

نور کامل یکی از موارد ضروری برای درخت گلابی است. زیرا کمبود نور سبب عدم تشکیل جوانه ها و ریزش آن ها خواهد شد. به همین سبب باغدران باید با هرس به موقع موجب رساندن نور به تمام زوایا و شاخه های درخت شوند.
گلابی در برابر سرما از سیب حساس تر است ولی می تواند دمایی تا حدود منفی 30 درجه را تحمل کند. گلابی برای میوه دادن به یک دوره سرما نیاز دارند، گرمای زیاد هوا می تواند باعث بوجود آمدن بیماری آتشک شود. جوانه های گلابی به 600 تا 1500 ساعت دمای منفی هفت درجه است. دوره گلدهی درخت گلابی و نیاز سرمایی زیاد آن است که مانع از باز شدن بی‌موقع گل‌ها در بهار گردیده و عملا گلابی همانند سیب کمتر و یا ندرتا با مشکل سرمازدگی گل‌ها در بهار مواجه می‌شود.

خاک مناسب:

گلابی در مقایسه با درخت سیب و درختان دیگر طیف وسیع‌تری از خاک‌ها را تحمل می‌کند.   با این وجود، خاک شنی لومی مناسب درختان گلابی است. گلابی خاک های سنگین و مرطوب را دوست ندارد. زهکشی خاک نقش زیادی در رشد این درخت دارد. با توجه با ریشه های عمیق درخت گلابی وجود خاک سبک با زهکش خوب به گستردگی ریشه گلابی در عمق خاک کمک می کند.

کود دهی:

درختان گلابی در دوره رشدی خود به عناصر مغذی اصلی یا ماکرو نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) نیاز دارند. نیتروژن به تشویق رشد رویشی (برگ و شاخه ها) کمک می کند. فسفر نیز در توسعه سیستم ریشه ای درخت نقش دارد. پتاسیم موجب مقاومت درخت گلابی در برابر بیماری ها و شرایط نامساعد و حفظ سلامت عمومی آن می شود. کلسیم ، منیزیم ، منگنز ، روی و بور نیز برای مراحل مختلف رشد جوانه زنی ، گلدهی و باروری مهم هستند و هرگونه کمبود در تعداد میوه ، کیفیت و سلامت عمومی درختان تأثیر منفی خواهد داشت. بنابراین کودهای کامل حاوی عناصر ماکرو و میکرو نقش مهمی در حفظ سلامت و افزایش باردهی درخت گلابی ایفا می کنند.

خرید و ثبت سفارش کود کامل NPK در سایت کالوزان

آبیاری:

نیاز به آبیاری زیادی برای درخت گلابی نیست. آبیاری بیش از حد سبب ریزش برگ های آن می شود. خشکی و کم آبی نیز گیاه را پژمرده می کند. در طول دوران رشد 2 نوبت آبیاری در هفته کافیست.

فاصله کاشت و انتخاب رقم مناسب درخت گلابی

در احداث باغات گلابی بطور سنتی استفاده از پایه‌های بذری رایج بوده است. این پایه‌ها دارای قدرت رشد زیاد و بلند بوده و برداشت میوه آن‌ها مشکل و زمان شروع باردهی نیز با تاخیر صورت می گرفت. لذا در احداث باغات جدید و متراکم استفاده از پایه‌های مختلف پاکوتاه توصیه می‌گردد. بر اساس اندازه ارقام درخت تولیدی روی پایه‌های مختلف تراکم درخت در واحد سطح متفاوت است. بر این اساس فاصله مناسب برای احداث باغات گلابی جدید، به میزان 3*3.5 و یا 2*4 در نظر گرفته می‌شود تا تراکم درخت در هکتار به ترتیب برابر 952 و 1250 درخت شود. همچنین در انتخاب ارقام مناسب باید شرایط سرمایی منطقه، زودرسی یا دیررسی میوه با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه و نیز بیماری ها و آفات رایج گلابی در منطقه و ارقام مقاوم به آنها را در نظر گرفت.

باردهی اقتصادی درختان گلابی بر اساس ارقام درختان بین 3-6 سال طول می کشد. در ارقام با پایه ارتفاع بلند بین 4-6 سال و در ارقام با پایه ارتفاعی کوتاه بین 3 تا 4 سال از زمان کاشت تا باردهی زمان می برد. بسیاری از درختان گلابی پس از سه سال به میزان کم بار خواهند داد اما بیشتر آنها از سال چهارم به بعد به میزان زیاد تولید گلابی خواهند کرد.  به صورت کلی، عمر درخت گلابی بین 35 تا 40 سال عنوان می شود. که از این نظر هم احداث باغ گلابی یک سرمایه گذاری اقتصادی است.

هرس

هرس گلابی از اوایل فروردین پیش از آن که رشد سال جدید شروع شود، انجام می شود. در این حالت بخش هایی از درخت که رشد انبوه دارند، شاخه های مرده و شاخه های ناسالم هرس می شوند. هرس به موقع باعث رسیدن نور خورشید به همه نقاط درخت و افزایش باردهی درخت می شود. از آنجایی که، گل و میوه گلابی در انتهای شاخه ها و سیخک های دو ساله بوجود می آید. بنابراین هنگام هرس درختان بارور، باید در حفظ سیخک ها دقت کرد.

آفات و بیماری های مهم گلابی

از آفات مهم درخت گلابی می توان به سپردار واوی سیب و گلابی، پسیل گلابی، سنک گلابی، کرم سیب، کرم سفید ریشه، شته ها و سرخرطومی سیب اشاره کرد که با سموم رایج در بازار میتوان به مبارزه با آنها پرداخت. همچنین از بیماری های مهم گلابی می توان به اسکب گلابی، آتشک سیب و گلابی و سفیدک پودری گلابی اشاره کرد که انتخاب رقم مقاوم گلابی به این بیماری ها یکی از ارزان ترین راه های مبارزه با آنهاست. در باغات احداث شده درگیر،  می توان با حذف شاخه های آلوده و سمپاشی درختان با سموم رایج در بازار از گسترش بیماری جلوگیری کرد و خسارت را به حداقل کاهش داد.