هلو
هلو یا شفتالو با نام علمی Prunus Persica میوه ای است هسته دار از تیرهی گلسرخیان که بومی مناطق معتدل چین میباشد. اما چون که اروپاییان این درخت را ابتدا در ایران مشاهده کردند با این نام یعنی پرسیکا شناخته شد. درخت هلو که اغلب ارتفاع آن به بیشتر از ۳ متر نمیرسد دارای تاج گستردهای میباشد و بهعنوان درختی با طول عمر پایین شناخته میشود.
ویژگیهای گیاهشناسی
برگهای این گیاه از لحاظ ظاهری کشیده با نوک تیز و براق میباشند که از نمای نیمرخ دارای انحنا است. شکوفههای این درخت که با گرم شدن هوا در فصل بهار قبل از باز شدن برگها ظاهر میشوند دارای طیف رنگی مختلف از صورتی کمرنگ تا ارغوانی رنگ میباشند. گلها که بصورت منفرد ظاهر میشوند بر روی جوانههای جانبی مستقر بر روی ساقههای یکساله بوجود میآیند. لازم به ذکر است که گیاه هلو خودبارور بوده و معمولا نیازی به وجود ارقام گردهافشان در باغ نیست. گرده افشانی گلها قبل از باز شدن غنچهها انجام میگیرد. میوه آن جزو میوههای هستهدار میباشد و در بیشتر ارقام طول دوره رسیدن میوه ۳ تا ۴ ماه بعد از ظهور شکوفهها گزارش شده البته این مدت زمان در برخی ارقام هلو ممکن است تا ۶ ماه هم به طول بیانجامد. رنگ میوه هلو بسته به نوع رقم میتواند قرمز، زرد یا سفید باشد.
ارقام هلو
هلو دارای ارقام متنوعی میباشد که عمدتا به علت آسان بودن فرایند دو رگگیری در این گیاه حاصل میشوند. درختان هلو میتوانند به عنوان یک درخت زینتی باشند و یا اینکه به عنوان یک درخت بارده کشت شوند. ارقام زینتی در طول دوره تکامل و بهنژادی گلبرگهای بزرگتر و زیباتری پیدا کردهاند اما بدلیل کوتاه بودن دوره گلدهی این گیاه استفاده زینتی از آن با استقبال چندانی روبرو نشده. ارقام بارده هلو به دو دسته هسته جدا و هسته چسب تقسیم میشوند.
از لحاظ زمان رسیدن میوه درختان هلو به چهار دسته تقسیم می شوند:
- ارقام خیلی زودرس که معمولا در اواخر اردیبهشت ماه میرسند.
- ارقام زودرس که در خرداد ماه قابل برداشت میباشند.
- ارقام میانرس که در اواسط فصل تابستان میرسند.
- ارقام خیلی دیررس که از اواخر مرداد تا شهریور ماه قابل برداشت هستند.
نیازهای درخت هلو
خاک
معمولا درخت هلو بهترین عملکرد را در خاکهای با pH=6 -7 که عمق زیادی داشته باشند و از زهکش مناسبی برخوردار باشند، دارد. خاگ های با بافت سنگین برای این درخت مناسب نیستند. همچنین ریشههای این درخت در خاکهای فاقد زهکش مناسب عملکرد مناسیی ندارند.
دما
مقاومت درخت هلو به سرما در زمستان تا دمای 20- درجه سانتیگراد میباشد و ریشههای آن قادرند تا دمای 10- درجه سانتیگراد را تحمل نمایند. از آنجا که شکوفههای درخت هلو زود شکفته میشوند، مناطق جنوبی برای کشت این درخت مناسبتر میباشد. شکوفهها یا میوههای نارس درخت هلو با قرار گرفتن در دمای 2- و یا کمتر از بین میروند در نتیجه کشت این درخت در مناطق با سرمای دیرهنگام بهاره پس از یک دوره گرم شدن خسارات زیادی به همراه داشته و توصیه نمیگردد. نیاز سرمایی جوانههای درخت هلو در ارقام مختلف متفاوت بوده و بین 400 تا 1000 ساعت قرار گرفتن در دمای زیر 7درجه سانتی گراد گزارش شده. بطور میانگین نیاز سرمایی بیشتر ارقام حدود 600 تا900 ساعت برآورد شده.
آبیاری
درخت هلو نسبت به دیگر درختان هستهدار نیاز آبی بالاتری داشته. بخصوص در اواخر رشد میوه که این نیاز آبی به حداکثر مقدار خود میرسد. در تابستان بسته به شرایط آبوهوایی شاید به دوبار ابیاری نیاز داشته باشد. خشکی کشیدن درخت در زمان رشد میوه ها موجب کم آب شدن میوهها و کاهش بازارپسندی آنها میشود . البته باید توجه داشت که اگر شرایط غرقابی هم باشد باعث پوسیدگی طوقه گیاه میشود.
هرس
هرس درخت هلو که عمدتا با هدف حفظ ارتفاع درخت انجام میشود، عملیات برداشت را آسانتر میکند. علاوه بر این هرس مناسب باعث میشود که عمده انرژی گیاه بجای شاخ و برگ اضافه دادن صرف میوهدهی بیشتر گردد. اواخر اسفند قبل از باز شدن جوانه گلها وقتی که خطر سرمای زمستانه وجود ندارد بهترین زمان برای هرس میباشد. بهترین فرم برای هرس درخت هلو، فرم جامی شناخته شده است.
ازدیاد و تکثیر درخت هلو
عمدهترین روش تکثیر درخت هلو پیوندزدن میباشد. پیوندک از درختی که دارای خصوصیات کیفی مناسب میباشد تهیه میشود و بر روی پایه که میتواند بادام تلخ، شلیل یا آلو باشد، پیوند داده میشود. در انتخاب پایه باید شرایط خاک را مدنظر قرار داد مثلا برای خاکهایی که سابقه فعالیت نماتد داشتهاند پایه شلیل مناسب است و برای خاکهای سنگلاخی و آهکی پایه بادام توصیه میشود.پایه GF677 هیبرید بادام و هلو بوده و نسبت به کلروز مقاومت دارد و برای خاکهای آهکی مناسب میباشد. همچنین در خاکهای با بافت سنگین پایه گوجه و آلو توصیه میگردد.شلیل نوعی هلو با ژن مغلوب میباشد که منجر به تولید میوههای بدون کرک میگردد.
چرا هلو میتواند انتخاب مناسبی برای من باشد؟
هلو از میوههای مطلوب بهشمار میآید که از بازار مناسبی برخوردار است. ارقام هلوی زودرس بهعنوان یک محصول نوبرانه از قیمت بالایی برخوردار است. همچنین ارقام دیررس هلو قابل فراوری و خشکشدن هستند که ارزش افزودهی بالایی هم دارند. ایران ششمین تولیدکنندهی هلو در دنیا میباشد. سالانه حدود هفت میلیون تن هلو در جهان تولید میشود که ایران با تولید سالانه 600 هزار تن، هشت درصد از کل تولید هلو در دنیا را در دست دارد. بهدلیل شرایط آب و هوایی مناسب کشت انواع هلو در ایران انجام میشود و تقاضای زیادی از کشورهای همسایه و همچنین کشورهای اروپایی دارد. طبق آخرین آمار رقم کل صادرات هلو به صورت تازه خوری به کشورهای دیگر بیش از هزارها میلیارد تومان گزارش شده که عمده این صادرات به کشورهای روسیه و عراق صورت گرفته. بازار روسیه بیشترین ظرفیت تقاضا را برای هلو دارد. همچنین هلو اگرچه قابلیت ماندگاری بالایی ندارد ولی در صنایع تبدیلی مانند میوه خشک و یا تهیه کمپوت شدیدا مورد استقبال قرار گرفته است. همچنین از آنجا که عمر درخت هلو و شلیل نهایتا ده سال میباشد و از ارتفاع بالایی هم برخوردار نیست میتوان در باغهای دیر بازده مانند گلابی و یا سیب بهصورت میانهکاری استفاده شوند و تا زمانی که درختان دیربازده به باردهی اقتصادی برسند، درختان هلو و شلیل که بهعنوان پرکننده در فواصل مشخص بین درختان اصلی کشت شدهاند، نگهداشته میشوند. با رسیدن درختان اصلی به سن باردهی عمر درختان هلو و شلیل هم به پایان رسیده و میتوانند از باغ حذف شوند.
در تامین نهال هلو برای نهالستان باید از نوع رقم و اصالت نژاد آن اطمینان حاصل کرد. کالوزان به عنوان یک بازار آنلاین باغبانی پایگاهی قابل اعتماد برای خرید انواع رقم های هلو شناسنامهدار می باشد. برای سفارش نهال هلو و انواع درختان میوه میتوانید سفارش خود را از طریق سایت کالوزان ثبت نمایید.