معرفی گیاه مرزنجوش،کاشت و پرورش از صفر تا صد و توجیه اقتصادی کاشت آن

مرزنجوش ( Origanum majorana)  از خانواده نعناعیان (Labiatae) این گیاه در کشورهای عربستان، هند، آلمان، مجارستان، کشورهای حوزه بالکان و نواحی مدیترانه به صورت خودرو می روید. برخی از دانشمندان منشا آن را ایران می دانند. مرزنجوش یک گیاه دارویی قدیمی در جهان است که مردم یونان و مصر باستان آن را می شناختند و از آن به عنوان ادویه  استفاده می کردند.

گیاهشناسی مرزنجوش

گیاه مرزنجوش در شرایط جغرافیایی مختلف به اشکال مختلف در می آید. به عنوان مثال در نواحی گرم به صورت یک گیاه پایا، در نواحی مدیترانه ای به صورت گیاهی دوساله و در نواحی معتدل به صورت گیاهی یکساله درمی آید. در هر صورت سرزمین اصلی این گیاه حوزه دریای مدیترانه، منطقه معتدله شمالی، آمریکا و آفریقای شمالی می باشد.

قسمت مورد استفاده مرزنجوش برگ و سرشاخه های گلدار آن می باشد. این گیاه دارای برگ های متقابل بیضوی و گل های کوچک سفید و یا صورتی رنگ می باشد. ارتفاع گیاه به پنجاه سانتی متر می رسد و دارای گل های سفید و به ندرت صورتی رنگ می باشد.

گل های این گیاه دارای بویی تند است و گیاهی پایا با اندام چوبی و گل هایی به رنگ سفید یا صورتی و دارای براکته های فلس مانند است و در ایران دارای سه زیر گونه است و گونه اصلی آن Origanum vulgare می باشد. ویژگی‌های ظاهری برجسته این گیاه شامل برگهای تخم مرغی شکل و گل های سفید پوشیده با چهار ردیف براکته است.

نیازهای اکولوژیکی

مرزنجوش بومی جنوب غربی آسیاست و در کشور ایران در مناطق جنگلی شمال به صورت خودرو یافت می شود. مرزنحوش در طول رویش به هوایی گرم، نورکافی و رطوبت متوسط نیاز دارد.

کاشت

گیاه مرزنجوش به وسیله بذر، قلمه زدن و یا کاشت قطعات جوانه دار تکثیر می شود. تکثیر آن از طریق قلمه زدن در اواخر شهریورماه صورت می گیرد.

تکثیر این گیاه معمولا به صورت بذر و به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم انجام می گیرد. کشت مستقیم بذور در نیمه دوم اسفندماه در زمین اصلی صورت می گیرد. در این حالت انتخاب بذور با قوه نامیه بالا از اهمیت بالایی برخوردار است.

در کشت بذر به صورت غیر مستقیم، باید از بذور نشا تهیه و به زمین اصلی منتقل کرد. برای این منظور، باید بذور را قبل از کاشتن و در ماه آبان به صورت قشرهایی درون ماسه نرم ولی خشک قرار دهید. به این منظور باید تشتک های حاوی ماسه و بذور گیاه را در محلی خشک تا اوایل اسفند نگهداری نمایید تا برای جوانه زدن آماده گردد. در این زمان به ازای هر هکتار 12 کیلوگرم در قطعه زمین مساعد و آماده ای می کارید و پس از انکه دانه ها جوانه زدند و گیاه حاصل دارای چند برگ گردید، آنها را در اواخر اردیبهشت ماه و یا اوایل خرداد در زمین اصلی نشا می کنید.

برای تهیه بذرمرزنجوش یا نشامرزنجوش از سایت کالوزان اینجا کلیک کنید.

جهت کشت و مشاوره در خصوص کاشت گیاه مرزنجوش می توانید از خدمات پیمانکاری کاشت گیاهان دارویی در سایت کالوزان بهره مند شوید.

نیازهای غذایی

زمین زراعی باید کاملا آماده و شخم زده باشد و به هر هکتار 400-200 کیلوگرم کود نیتروژن خالص، 400-300 کیلوگرم سوپرفسفات، 300-200 کیلوگرم نمک پتاسیم چهل درصد اضافه شده باشد.

داشت

مهمترین مسئله در کشت مرزنجوش مبارزه با علف های هرز و نگهداری از زمین است. از اواسط اردیبهشت باید زمین را چندین بار دیسک یا چنگک ماشینی زد.

برداشت

در سال اول تنها یک برداشت انجام می شود و از سال دوم، 3-2 برداشت صورت می گیرد. برداشت در نیمه دوم مرداد و قبل از آغاز گلدهی با کمباین سبزی چینی صورت می گیرد. محصول برداشتی را می توان در دستگاه خشک کن در دمای 40 تا 45 درجه سانتی گراد خشک کرد. مقدار عملکرد محصول 4 تا 5 تن در هکتار اندام هوایی می باشد. برداشت به صورت قطع اندام های رویشی گیاه از فاصله 5 سانتی متری خاک هست. عمل برداشت در شرایط مساعد محیطی تا 4 مرتبه در طول فصل رویش انجام می شود.

مواد موثره در گیاه دارویی مرزنجوش

سرشاخه های گلدار و برگ های این گیاه دارای اهمیت دارویی می باشند و دارای ترکیباتی چون اسانس، تانن، رزین، فلاونوئید و.. هستند. میزان اسانس در برگ های این گیاه بیشتر از سایر قسمت هاست و مهمترین اجزای اسانس شامل ليناليل استات (27.2%)،‏ گاما-ترپينن (16.5%)،‏ 3- اکتانون (10.9%)،‏ بتا- پينن (8.4%) و کارواکرول (6.4%) و… می باشد.

چرا کارشناسان کاشت مرزنجوش را به شما پیشنهاد می دهند؟

با توجه به توقع کم این گیاه دارویی و منطقه گرمسیری شما، فقط با در نظر گیری آیتم آبیاری منظم آن، می توانید این گیاه دارویی با توجیه اقتصادی بالا را در زمین زراعی خودتان کشت کنید. و با ارائه محصول آن بسته به نیاز بازار به دو صورت خشک و تر، سود اقتصادی خوبی را نصیب خودتان کنید.

این گیاه به صورت ادویه ای، اسانس، روغن و عرقیات قابل تولید و فرآوری است. کافی است قبل از تولید با یک کارخانه و یا شرکت فراوری گیاهان دارویی وارد مذاگره شوید. سپس با تولید براساس سفارش با خیال آسوده به کاشت و عرضه این گیاه ارزشمند بپردازید.

از لحاظ توجیه اقتصادی، در تابستان 1401، هر کیلو گیاه خشک مرزنجوش با قیمت  450 -250هزار تومان در بازار ایران به فروش می رسد. با توجه به عملکرد 5-4 تن در هکتار آن، می توان انتظار سودناخالص یک میلیارد و دویست و پنجاه میلیون تومانی را در یک زمین یک هکتاری در حالت قیمت حداقلی شاهد باشیم. لذا با توجه به جنبه های مختلف کشت و پرورش این گیاه و توجیه اقتصادی آن، می توان وارد میدان عمل شد و به کشت و پرورش این گیاه ارزشمند بپردازید.