اطلاعات جامع درباره نهال بادام و خصوصیات ارقام رایج آن در ایران

نهال بادام و آشنایی با انواع آن جهت خرید ازجمله مهم‌ترین مراحل‌ در راه‌اندازی‌ باغ بادام‌ می‌باشد. قبل‌ از خرید نهال بادام می‌بایست فاکتورهایی که در میزان عملکردنهال تاثیرگذار است را بررسی‌ نموده تا بتوان بهترین بادام را در باغ خود بکاریم.

چه نهال بادامی برای کاشت در باغ بهتر است؟

برای اینکه بدانیم چه نهال بادامی برای باغ ما مناسب است. ابتدا باید ویژگی‌های کلی یک نهال خوب بادام را بدانیم. در این بخش به مهم ترین عوامل تاثیرگذار در کیفیت و مرغوبیت نهال بادام اشاره می‌نماییم:

تحمل سرمایی و گرمایی

مهم است که نهال در برابر سرمای منطقه مقاومت بسیار خوبی داشته باشد و یا گرمای بیش از حد منطقه باعث از بین رفتن آن نشود. قبل از خرید نهال بادام از حداقل و حداکثر دمای منطقه‌ی خودتان اطلاع حاصل کنید.

نهال دیرگل یا زودگل

نهال در زمان گلدهی بیشترین حساسیت را در برابر سرما از خود نشان می‌دهد. دیرگل بودن نهال بادام در مناطقی با احتمال سرمای بهاره از سوختن جوانه‌های گل که مرحله ی قبل از تولید محصول است، جلوگیری میکند. با توجه به آب و هوای منطقه ی خود باید بدانید اگر منطقه دچار اینگونه از سرماهای ناگهانی در فصل پاییز یا بهار میشود، باید از ارقام دیرگل تر استفاده نماید. ارقام زودگل و میانگل را میتوانید در مناطقی با آب و هوای معتدل بکارید.

باردهی

به جرئت میتوان گفت که میزان باردهی نهال یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که در انتخاب باغداران موثر است. باید توجه داشته باشید که یک نهال در صورتی به حداکثر باردهی خود میرسد که در شرایط مطلوب اقلیمی، خاک، آبیاری و ارتفاع از سطح دریا کشت شده باشد. اکثر نهال‌های بادام باردهی مطلوبی دارند. بنابراین میتوانید یک رقم با محصول دهی بالا و سازگار با منطقه ی باغ خود انتخاب نمایید.

عمر اقتصادی

عمر اقتصادی یک نهال به زمانی گفته میشود که نهال بهترین عملکرد را از خود نشان دهد. نهال‌های بادام در سال دوم و سوم به بعد باردهی را آغاز میکنند. اما باردهی آن‌ها برای ارائه در بازار مناسب نیست.

رفته رفته با افزایش سن درخت، زمانیکه به سن بلوغ نزدیک میشود، باردهی آن نیز افزایش خواهد یافت. هرچه سالهای بیشتری درخت بادام به محصول دهی ادامه دهد، عمر اقتصادی آن نیز بیشتر خواهد بود.

ارتفاع از سطح دریا

یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار و فاکتور اصلی انتخاب نهال بادام، ارتفاع از سطح دریا است. در هر ارتفاعی شرایط آب و هوایی و میزان رطوبت و به طور کلی شرایط اقلیمی خاصی بر منطقه حاکم است. هر رقم میتواند در ارتفاع خاصی از سطح دریا بهترین عملکرد را داشته باشد. بنابراین حتما باید قبل از انتخاب و خرید نهال بادام از ارتفاع از سطح دریای منطقه ی خود و ارتفاع مطلوب نهال آگاهی حاصل کنیم.

مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها

آفات و بیماری‌ها به‌ درخت حمله‌ور می‌شوند و با ازبین‌بردن محصول، شاخه و برگ‌ها ، تنه ، ریشه ، حیات‌ درخت را به خطر می‌اندازند. هرمیزان درخت بتواند در‌برابر آفات و بیماری‌ها مقاومت‌ بهتری ازخود نشان‌دهد. نهال پرقدرت‌تر و مطلوبتری محسوب می‌گردد. در درختان با مقاومت کمتر به طور مداوم باید مراحل مراقبتی و سمپاشی از درخت انجام شود. به این ترتیب علاوه بر ریسک‌های ناشی از استفاده از سم، موجب افزایش هزینه‌های جانبی نیز خواهد شد.

بهترین نهال‌های رایج بادام در ایران

بطور کلی برخی از ارقام بادام از لحاظ عمر اقتصادی، تحمل سرمایی و گرمایی، مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها، باردهی، عملکرد بهترین نسبت به سایرین دارند. این ارقام عبارتنداز:

• نهال بادام مامایی :

  این رقم بومی کشورمان است. در سال سوم محصول دهی را آغاز میکند. عمر اقتصادی آن 45 سال است. البته درشرایط نگهداری‌ مطلوب، عمراقتصادی درختان اندکی افزایش می‌یابد. بهترین ارتفاع از سطح دریا بمنظور کاشت این رقم 0 تا 1400متر می‌باشد.

• نهال بادام تونو:

  این رقم ایتالیایی معمولا در سال سوم محصول دهی را آغاز میکند. عمر اقتصادی آن نیز همانند رقم مامایی 45 سال است و بهترین‌ ارتفاع جهت کاشت نهال‌ بادام تونو ازسطح دریا بین 100 تا 1300 متر از سطح دریا است.

• نهال بادام سردسیری آذر:

  این‌رقم نیز محصول کشورایتالیا می‌باشد. باردهی آن از سال‌دوم آغازشده و تا 45سال ادامه می‌یابد. بهترین‌ ارتفاع از سطح دریا بمنظور کاشت‌ نهال‌ بادام آذر بین 0 تا 1500متر می‌باشد.

•  نهال بادام سردسیری فرانیس:

  این رقم همانطور که از نام آن پیداست محصول کشور فرانسه است. در سال دوم محصول دهی را آغاز میکند و پس از 35-45 سال عمر اقتصادی آن کاهش میابد. ارتفاع از سطح دریای مناسب برای این رقم 100 تا 1300 متر است.

• نهال بادام سهند:

  نهال بادام سهند از ارقام بادام فرانسوی می‌باشد. مغز بادام سهند طعم و مزه‌ی بسیار خوبی دارد و محصول آن نیز نسبت به بسیاری از ارقام بادام پربارتر و البته درشت‌تر است. پوست میوه‌ی بادام سهند، سنگی و ضخیم می‌باشد و به همین دلیل به بادام سهند سنگی نیز مشهور است.

• از ویژگی های بارز نهال بادام سهند دیرگل بودن آن می‌باشد. سرماهای دیررس بهاره همواره به‌عنوان یک عامل محدود‌کننده در کشت بادام است. سرما در زمان گلدهی و یا بسته شدن میوه‌ها، می‌توانند خسارت‌های شدیدی را وارد کند. نهال بادام سهند از ارقامی است که به‌دلیل دیرگل بودن انتخاب مناسبی برای کشت مناطق با سرمای دیررس بهاره می‌باشد. عمر مفید درخت بادام سهند 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام شاهرودی 7:

  نهال بادام دیرگل شاهرودی7 از ارقام بادام  تجاری دیرگل است. پوستی سبز رنگ و کرکی دارد. پوست میوه‌ی بادام شاهرودی 7 سفت و چوبی است. کیفیت مغز بادام شاهرودی مطبوع و شیرین است.از ویژگی های بارز نهال بادام شاهرودی دیرگل بودن آن می‌باشد. سرماهای دیررس بهاره همواره به‌عنوان یک عامل محدود‌کننده در کشت بادام است. عمر مفید درخت بادام  شاهرودی 7، 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام شاهرودی 12:

  پوست میوه‌ی بادام دیرگل شاهرودی12 بسیار سخت و سنگی است. کیفیت مغز بادام دیرگل شاهرودی 12 مطبوع، شیرین، درشت و نسبت وزن مغز به پوسته 40درصد است. مقاوم به سرمای دیررس بهاره است. این نهال، با اکثر شرایط آب و هوایی و خاکها سازگار است و نسبت به بسیاری از آفات و بیماریها مقاوم است. عمر مفید درخت بادام دیرگل شاهرودی12، 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام شاهرودی 21:

  پوست میوه‌ی بادام دیرگل شاهرودی21 بسیار سخت و سنگی است. کیفیت مغز بادام دیرگل شاهرودی 21 مطبوع، شیرین، درشت است. مقاوم به سرمای دیررس بهاره است. این نهال، با اکثر شرایط آب و هوایی و خاکها سازگار است و نسبت به بسیاری از آفات و بیماریها مقاوم است. عمر مفید درخت بادام دیرگل شاهرودی21، 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام ربیع:

• نهال بادام ربیع از ارقام بادام  تجاری متوسط گل و مناسب کشت دیم است. پوستی سبز رنگ و کرکی دارد. پوست میوه‌ی بادام ربیع  بسیار سخت است. کیفیت مغز بادام ربیع مطبوع و شیرین و نسبت وزن مغز به پوسته 33 درصد است. درصد دوقلوزایی مغز در بادام ربیع بسیار زیاد و قابل توجه است. حساس به بیماری لکه اجری بادام است و در صورت لزوم نیاز به سمپاشی دارد. همچنین در برابر سرمای زمستانه نیمه مقاوم است. عمر مفید درخت بادام ربیع 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام سوپرنوا:

  نهال بادام سوپرنوا از ارقام بادام  تجاری دیرگل است که بادام ها به صورت خوشه ای بر روی شاخسار آن ظاهر می شوند. پوستی سبز رنگ و کرکی دارد. پوست میوه‌ی بادام سوپرنوا سخت است. کیفیت مغز بادام سوپرنوا مطبوع و شیرین و نسبت وزن مغز به پوسته 35 تا 40 درصد است.

این رقم از ارقام دیرگل است و نسبت به سرمای دیررس بهاره جز ارقام مقاوم محسوب می شود. یکی از بهترین انتخاب ها برای کاشت در مناطقی است که دچار سرمای ناگهانی بهاره و یا مناطقی با زمستان های طولانی است. از طرفی برای گرده افشانی نیازی به کاشت رقم گرده زا ندارد. بنابراین در هزینه های خرید نهال بادام صرفه جویی خواهد شد. عمر مفید درخت بادام سوپرنوا  35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام فراگنس:

این نهال بادام فرانسوی، مناسب باغات کوچک و فضاهای محدود است. رقم بادام فراگنس رقم بسیار مهم در فرانسه است. رقم بادام فراگنس از ارقام بادام  تجاری نیمه دیرگل است. پوستی سبز رنگ و کرکی دارد. پوست میوه‌ی بادام فراگنس نیمه سخت است. کیفیت مغز بادام فراگنس مطبوع و شیرین و نسبت وزن مغز به پوسته 35 تا 40 درصد است. این رقم از ارقام نیمه دیرگل است و نسبت به سرمای دیررس بهاره جز ارقام نیمه مقاوم محسوب می شود. ویژگی مهم این رقم، سال آوری اندک آن در شرایط تحت آبیاری است.

این رقم به قارچ مونیلیا روی شاخه نسبتاً مقاوم و به تاولور و پلی استیگما و بسیاری از بیماری های قارچی مقاوم است. رقم بادام فراگنس به بیماری فوزیکوکوم خیلی حساس است و نیازمند به سمپاشی با قارچ کش هنگام گل ریزان و برگ ریزان است. عمر مفید درخت بادام فراگنس  35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام اسکندر:

  نهال بادام اسکندر از ارقام تجاری دیرگل و مقاوم به سرمای بهاره است. پوست میوه‌ی بادام اسکندر از نوع کاغذی است و استحکام چندانی ندارد و به راحتی با دست می شکند. کیفیت مغز بادام اسکندر مطبوع و شیرین است. نهال بادام اسکندر مقاوم به خشکی است و می توان آن را به صورت دیم نیز کشت کرد. همچنین مقاومت نهال بادام اسکندر به خاک های آهکی بسیار بالاست. عمر مفید درخت بادام اسکندر 35 تا 45 سال می‌باشد.

• نهال بادام شمشیری:

  نهال بادام شمیری از ارقام بادام  تجاری دیرگل و مقاوم به سرمای دیررس بهاره است که یک انتخاب عالی برای کاشت در مناطق سردسیر است. همچنین این رقم با اغلب مناطق ایران سازگار است و با توجه به نیاز آبی کم آن می توان آن را در منطق گرم و خشک و حتی به صورت دیم در برخی مناطق کشت کرد. پوست میوه‌ی بادام شمشیری سفت و سنگی است. کیفیت مغز بادام شمشیری مطبوع و شیرین است. عمر مفید درخت بادام  شمشیری 35 تا 45 سال می‌باشد.

جدول مقایسه ویژگی های ارقام مختلف بادام رایج در بازار ایران

روش تشخیص نهال‌ بادام سالم چیست؟

• نهالستان معتبر: زمانیکه نهال را از نهالستان معتبر خریداری مینمایید. ریسک های ناشی از بیماری و خرابی نهال به حداقل میرسد. نهالستان‌ها معمولا کلیه مراحل لازم برای کاشت و نگهداری از نهال را به خوبی طی کرده و تلاش ایشان در حوزه ی رساندن یک نهال سالم  به دست باغدار است.

• تنه نهال بادام: زمانیکه نهال را دریافت نمودید. تنه ی آن را به دقت بررسی کنید. تنه باید از هرگونه آفت و بیماری و قارچ عاری باشد. حتی زخم‌های آن را نیز به دقت بررسی کنید. چرا که زخم‌ها محل بسیار مناسبی برای رشد قارچ‌ها و بیماری‌ها به حساب می‌آیند.

• شاخه‌های بادام: زخم و شکستگی روی شاخه‌ها نیز همانند تنه یک بستر مناسب برای حمله ی آفات و بیماری‌ها هستند. بهتر است نهال برگ‌های کمتری داشته باشد. به این دلیل که پس از کاشت در خاک تمام انرژی آن به رشد و نگهداری از برگ‌ها معطوف نشود.

• ریشه نهال بادام: نهال را از کیسه خارج کنید و ریشه ی آن را ببینید. ریشه‌های سالم معمولا یکدست و قوی هستند. هرگونه حشره و یا آفت را روی آن به دقت بررسی کنید. ریشه‌های قوی تر بهتر میتوانند خود را با شرایط جدید تطبیق دهند.